Faxe, Carlsberg czy Tuborg?

Znając zamiłowanie Duńczyków do złotego trunku nie można zapomnieć, że tradycja picia tego bursztynowego napoju sięga na terenie współczesnej Danii przełomu neolitycznego, kiedy to człowiek z łowcy i zbieracza przeistaczał się w hodowcę i siewcę. Najstarszy dowód na sporządzanie piwa na terenach należących do Królestwa Duńskiego znaleziono w słynnym grobowcu Dziewczyny z Egtved sprzed ponad 3.400 lat, który jest jednym z najlepiej zachowanych znalezisk z epoki brązu.

Piwo żurawinowe

Wówczas nie było jednak Faxe, Carlsberga ani Tuborga. Niemniej w roku 1938 udało się odtworzyć napój, którego ślady znaleziono w brzozowej miseczce leżącej obok dziewczyny. Skład chemiczny pozostałości po napoju pozwolił naukowcom ustalić, iż piwo to wykonane było z pszenicy, a zamiast chmielu zawierało dodatki z czerwonych borówek, lub żurawin.

Najstarsze piwa

Piwo z Egtved nie jest jednak najstarszym znanym. Historia złotego napoju jest niemal tak długa, jak historia ludzkiej cywilizacji. Najstarsze ślady warzenia piwa odkryto w starożytnym Babilonie, czyli ponad 8.000 lat temu. Ważono je wówczas z jęczmienia, pszenicy i orkiszu. Kodeks Hammurabiego – twardego władcy Mezopotamii – spisany na kamiennej Stelli blisko 4.000 lat temu zawiera cztery prawne paragrafy dotyczące piwa – w tym kary za jego fałszowanie, co świadczy, jak ważnym już wtedy było trunkiem.

Równie ważnym napojem stało się piwo dla starożytnych Egipcjan. W Egipcie znajduje się najstarszy browar, jaki udało się odkryć archeologom i liczy sobie ponad 5.700 lat. Ale starożytni Egipcjanie także nie znali marki Faxe, Carlsberg ani Tuborg.

Pierwszy browar

Pierwszym browarem we współczesnym rozumieniu tego pojęcia, jaki powstał na terenie Danii, był King Browar w Kopenhadze. Wcześniej piwo choć popularne, to produkowane było w Danii, podobnie jak wszędzie, metodą tradycyjną górnej fermentacji, w ograniczonej ilości, różnej, często niewysokiej jakości, krótkiej trwałości i lokalnym zasięgu.

Wkrótce, bo już w 1847 Jacob Christian Jacobsen założył browar słynny do dzisiaj. Na wzgórzu blisko Kopenhagi, które nazwał na cześć swojego syna Carla, Carls Berg (Góra Carla), wybudował browar i nazwał go tak, jak i owo wzgórze – Carlsberg.

Pierwsze butelkowe

Było to pięć lat po tym, jak w Pilznie mistrz browarnik Josef Groll opracował nową, znacznie lepszą metodę warzenia piwa z wykorzystaniem dolnej fermentacji, dzięki czemu stworzył nowy gatunek złotego napoju – pilzner. Metodę tę w 1883 roku udoskonalił Emil Christian Hansen, który właśnie w browarze Carlsberg stworzył czysty szczep kultury drożdży dolnej fermentacji.

Na rozwój browarnictwa ogromny wpływ miał Ludwik Pasteur, który w 1862 roku opracował metodę pasteryzacji żywności, stosowaną również do dzisiaj przy produkcji piwa. Szybko wprowadził tę metodę browar Carlsberg, podobnie jak w 1874 roku, jako pierwszy w Danii, wprowadził piwo butelkowane.

Pierwszy pilzner

Rok wcześniej otworzony został konkurencyjny browar Tuborg. W 1873 roku z inicjatywy Philipa W.Heymana w Hellerup – dzielnicy portowej Kopenhagi – grupa biznesmenów otworzyła browar, który nazwany został od domu mistrza browarnictwa – Jonasa Thue – Thuesborg - wzniesionego w 1690 roku, a po przebudowie nazwanego Big Tuborg. Mimo znakomitych osiągnięć browaru Carlsberg w udoskonalaniu piwa pilzner, to jednak w 1880 roku jako pierwszy w Danii browar Tuborg wprowadził do produkcji pilzner – piwo dolnej fermentacji i nazwał je Grøn Tuborg Pilsner. To do dzisiaj najpopularniejsze piwo marki Tuborg. Przecież Egon Olsen pijał wyłącznie Tuborga, zwłaszcza zielonego.

Pierwsze 10%

Najmłodszym spośród wielkiej trójki jest browar Faxe. Powstał z inicjatywy Nikoline i Conrada Nielsena w 1901 roku w miejscowości Faxe, od której wziął nazwę. Właściciele od samego początku postawili na stworzenie piwa innego niż wszystkie, a udało się to dzięki niepowtarzalnym walorom wody, jaką odkryto w Faxe. Któż dzisiaj nie zna znakomitego piwa z głową wikinga? Najsłynniejszym piwem, dumą Faxe jest piwo 10% - zamykane w czarnych opakowaniach piwo o największej zawartości alkoholu, spośród wszystkich piw produkowanych seryjnie.

Smak piwa

Jednak ani tradycja, ani historia nie decyduje o tym, które z tych trzech jest prawdopodobnie najlepszym piwem na świecie.

O jakości piwa decyduje jakość jęczmienia użytego do wytworzenia słodu i fermentacji. Decyduje on o barwie piwa i jego słodkim smaku. Ważnym składnikiem jest również chmiel, a właściwie jego kwiaty w kształcie szyszek. Jakość zawartych w nich olejków i kwasów oraz ilość i czas, kiedy zostanie dodany do procesu tworzenia piwa, decydują o aromacie, goryczce i walorach smakowych równoważących smak słodu.

Woda i rodzaj zawartych w niej minerałów decydują o intensywności oraz ostatecznym smaku piwa. Niska zawartość minerałów pozwala uzyskać łagodny smak piwa, wapń wspomaga klarowność piwa, zaś siarczany podkreślają smak i aromat chmielu. Rodzaj użytych drożdży decyduje o procesie fermentacji górnej lub dolnej, o długości i sposobie fermentacji, a łącznie ze słodem o zawartości alkoholu w piwie.

Pełnia walorów

Kiedy piwo jest już gotowe, również sposób podania zdecyduje o smaku, jaki będziemy odczuwać podczas picia. Wysoka szklanka skieruje piwo na tylną część naszego języka, co zdecyduje o tym, że najbardziej odczuwalny będzie gorzki smak. Niska szklanka skieruje piwo na przednią część języka, gdzie odczuwamy najbardziej, słoność, kwasowość i słodycz. Szeroka szklanka zdecyduje o tym, że piwo rozleje się równomiernie po wszystkich receptorach języka i jest najlepsza dla piwa ciemnego, pełnego.

Jeśli nalejemy piwo do połowy szklanki, wówczas najlepiej będziemy odczuwać również pełnię jego aromatu, ponieważ w ten sposób tworzymy przestrzeń na pełne uwolnienie się walorów zapachowych piwa. Natomiast tylko idealnie czysta szklanka decyduje o tym, że będziemy mogli długo cieszyć się piękną pianą wieńczącą nasz bursztynowy napój.

Aby odczuć pełnię walorów piwa należy dobierać temperaturę podania i wielkość szklanki w zależności od zawartości alkoholu w piwie. Im mocniejsze piwo tym wyższa temperatura (12-14 st.C) i mniejsza szklanka (25cl). Przy zwykłych piwach – jasnych pełnych – szklanka 50cl, a temperatura ok. 8st.C. Piwa lekkie, jasne i beczkowe pijamy w dużych kuflach 100cl, w temperaturze 6st.C.

Najlepsze na świecie

Warto pamiętać, iż piwo jest doskonałym uzupełnieniem dobrych posiłków. Szeroka gama jego subtelnych aromatów i smaków podkreśla smak posiłków, nie zmieniając go, zaś zawarty w piwie dwutlenek węgla oczyszcza podniebienie oraz kubki smakowe, co poprawia smak potraw, jego intensywność i barwę.

Jeśli więc zapytasz, które z wielkiej, duńskiej trójki jest prawdopodobnie najlepszym piwem na świecie? Odpowiem – Wszystkie trzy – Faxe, Carlsberg i Tuborg, ponieważ tak naprawdę najważniejsze jest to, w jaki sposób podasz piwo i z kim je wypijesz. Tylko wtedy odczujesz pełnię smaku i aromatu duńskiego piwa.