Industrializacja i nowe ruchy polityczne 1864 – 1900

Duńscy robotnicy
Duńscy robotnicy zaczęli się zrzeszać pod koniec XIX wieku. Fot. lo.dk

W XIX wieku do Danii dotarła industrializacja, która zapoczątkowała przemianę społeczeństwa rolniczego w przemysłowe. Znaczna część mieszkańców wsi przeprowadziła się do miast i podjęła pracę w nowo powstałych zakładach przemysłowych. Zrodziła się nowa klasa społeczna – robotników, a wraz z nią wiele tradycji, które do dziś charakteryzują duńskie społeczeństwo. Jednak główną gałąź gospodarki Danii do zakończenia II Wojny Światowej nadal stanowiło rolnictwo.

Wspólne interesy klasy robotniczej, jak zapewnienie sobie możliwie wysokiego wynagrodzenia, normowanego czasu pracy i większego bezpieczeństwa w miejscu pracy doprowadziły do powstania w 1871 roku duńskiego ruchu robotniczego, który stał się częścią Międzynarodówki Socjalistycznej. Liderzy ruchu intensywnie zachęcali robotników do strajków i demonstracji na rzecz lepszych warunków pracy, które niejednokrotnie kończyły się fizyczną konfrontacją demonstrantów z policją i wojskiem.

W 1878 roku z ruchu robotniczego wyłoniła się samodzielna partia polityczna – Socjaldemokracja, która w 1886 roku wprowadziła swoich pierwszych przedstawicieli do Folketingu.

W 1899 roku, po długotrwałym konflikcie między robotnikami a pracodawcami, doszło do podpisania tzw. Porozumienia Wrześniowego, w ramach którego pracodawcy zachowali prawo do zarządzania i rozdzielania pracy, a pracownicy otrzymali prawo do strajku według określonych zasad. Porozumienie Wrześniowe do dziś stanowi wzór zawierania układów zbiorowych na duńskim rynku pracy.

W drugiej połowie XIX wieku na duńskiej wsi zaczęła rozwijać się spółdzielczość. Zorganizowane na demokratycznych zasadach spółdzielnie zajmowały się m.in. prowadzeniem mleczarni, ubojni, skupem plonów i żywca oraz sprzedażą produktów rolnych. Ruch spółdzielczy odegrał istotną rolę w rozwoju duńskiego rolnictwa i całego duńskiego społeczeństwa. Idee spółdzielczości znalazły zastosowanie również w duńskich miastach, gdzie przedstawiciele ruchu robotniczego zakładali kooperatywy, m.in. w przemyśle piwowarskim.

Dodaj artykuł za darmo
Specjalista SEO