Średniowiecze 1035 – 1520
Po śmierci króla Kanuta II Wielkiego w 1035 roku rozpoczął się bardzo niestabilny okres w historii Danii. Władzę królewską znacząco osłabiły zabójstwa popełnione na kilku monarchach. Jednym z nich był Kanut IV Święty, który w 1086 roku został zamordowany w kościele w Odense. Sprawcami tej zbrodni byli przedstawiciele bogatej szlachty, niezadowoleni z obowiązku płacenia kar za uchylanie się od służby wojskowej. Odtąd sprawowanie władzy przez duńskich królów możliwe było jedynie pod warunkiem zawarcia odpowiednich porozumień ze szlachtą. Z czasem porozumienia te przybrały formę statutów o podziale władzy między króla a szlachtę. Króla wybierała Rada Krajowa złożona z przedstawicieli zamożnej szlachty i do 1648 roku żaden król Danii nie objął władzy bez uprzedniego podpisania takiego statutu.
Średniowieczni monarchowie duńscy byli zależni zarówno od poparcia szlachty, jak i Kościoła katolickiego, który kilka wieków po wprowadzeniu w Danii chrześcijaństwa zdobył bardzo silną pozycję i wszedł w posiadanie wielkich obszarów ziemskich. Władza królewska była w tym okresie blisko związana z chrześcijaństwem, czego przykładem jest Absalon, który został biskupem w 1158 roku i poza władzą kościelną posiadał również silne wpływy polityczne.
Duńska monarchia znacząco wzmocniła swoją pozycję na przełomie XII i XIII wieku, kiedy to krajem rządził Waldemar I Wielki, a następnie jego synowie. W 1241 roku weszło w życie tzw. Prawo Jutlandzkie Waldemara II, które zapewniało królowi władzę prawodawczą w kraju oraz zakazywało zemsty rodowej na przestępcach. Znosiło także znaczną część tzw. prawa zwyczajowego, opartego na zasadach przekazywanych ustnie z pokolenia na pokolenie. Prawo Jutlandzkie obowiązywało początkowo tylko na Jutlandii. W 1683 roku jego część została zapisana w Prawie Duńskim, które było pierwszym duńskim kodeksem prawnym, obowiązującym na obszarze całego kraju.
Historia Danii pierwszej połowy XIV wieku to głównie konflikty wewnętrzne i podziały kraju. Danię ponownie zjednoczył król Waldemar IV Odnowiciel, przyłączając do niej również Skanię i Gotlandię. Za rządów Waldemara IV Odnowiciela, ok. 1350 roku, Danię dotknęła dżuma, zabijając 1/3 mieszkańców kraju. Tragedia spowodowana epidemią przyczyniła się do umocnienia władzy króla, który przejął większą część ziemi, należącej wcześniej do ofiar „czarnej śmierci”.
Waldemar IV Odnowiciel nie pozostawił po sobie syna, więc szlachta powierzyła władzę synowi jego córki Małgorzaty, 5-letniemu Olafowi. W praktyce jednak krajem rządziła Małgorzata I, która na mocy Unii Kalmarskiej w 1397 roku swoje rządy rozszerzyła na Szwecję i Norwegię. Po śmierci Małgorzaty I w 1412 roku władzę w Unii objął urodzony w Darłowie Eryk VII Pomorski. Unia Kalmarska przetrwała do 1523 roku, kiedy to wystąpiła z niej Szwecja. Norwegia pozostała w unii z Danią do 1814 roku.
W średniowieczu społeczeństwo duńskie przekształciło się w społeczeństwo stanowe, na które składały się 4 stany: duchowieństwo, szlachta, mieszczaństwo i chłopi. Największe wpływy w państwie posiadali biskupi i bogata szlachta. Szlachta cieszyła się też licznymi przywilejami, jak zwolnienie z płacenia podatków. Miała jednak obowiązek wspierać króla podczas działań wojennych. Mimo tego, że najliczniejszą grupę społeczną stanowili chłopi, nie posiadali oni żadnej własności i mieli bardzo ograniczone wpływy polityczne.
W drugiej połowie XV wieku w Danii miały miejsce pierwsze zjazdy stanowe, na których omawiano ważne sprawy państwowe. Zjazdy stanowe odbywały się do 1660 roku i początkowo zapewniały państwu stabilizację polityczną.
- Zaloguj się, by odpowiadać