Oświecenie 1690 – 1780

Johann Friedrich Struensee
Ideały oświecenia w Danii wcielał w życie Johann Friedrich Struensee.

W XVII i XVIII wieku Dania stała się mocarstwem kolonialnym, budując własne forty handlowe w Azji, Afryce i na wyspach karaibskich. Z Azji duńscy kupcy sprowadzali do Europy przyprawy i inne kosztowne specjały. Z Afryki wywozili niewolników do Indii Zachodnich.

W latach 1675-1679 oraz 1709-1720 Dania toczyła wojny ze Szwecją, próbując odzyskać utracone w 1658 roku prowincje Halland, Blekinge i Skanię. W obydwu przypadkach wysiłki Duńczykow zakończyły się niepowodzeniem.

Ciągłym konfliktom duńsko-szwedzkim kres położyły ówczesne mocarstwa europejskie – Wielka Brytania, Francja i Rosja, którym zależało na możliwości spokojnego żeglowania przez cieśninę Øresund. Tak więc po latach konfliktów zbrojnych Dania zaczęła odbudowywać pokojowe relacje ze Szwecją.

W pierwszej połowie XVIII wieku duńskie rolnictwo znalazło się w kryzysie. W celu zapewnienia siły roboczej na gospodarstwach rolnych w 1733 roku król zobowiązał chłopów do pozostawania na majątku, na którym się urodzili, aż do ukończenia 40-tego roku życia. Ponadto właściciele ziemscy zwiększyli obowiązki pańszczyźniane chłopów, co doprowadziło do dalszego ograniczenia ich wolności.

Ideały oświecenia, zakładające, że poprzez edukację ludzie stawali się lepsi i wolni, dotarły również do Danii. Coraz liczniejsze mieszczaństwo duńskie zaczęło krytykować władzę absolutną króla, domagając się większych wpływów na funkcjonowanie państwa. Zapoczątkowało to stopniową modernizację rządów w Danii. Skomplikowanymi sprawami zaczęli zajmować się powoływani przez monarchę ministrowie. Były to jednocześnie początki duńskiej biurokracji.

W 1766 roku w wieku 17 lat tron objął cierpiący na schizofrenię Chrystian VII. Darzony przez króla ogromnym zaufaniem, niemiecki lekarz Johann Friedrich Struensee stał się najbardziej wpływowym człowiekiem w Danii. W praktyce to on rządził krajem w latach 1770-1772, wprowadzając w życie idee oświecenia. Reformom Struensee sprzeciwiali się jednak inni możnowładcy, którzy ostatecznie doprowadzili do aresztowania i publiczej egzekucji królewskiego doradcy.

Dodaj artykuł za darmo
Specjalista SEO